Temel kariyer seçeneklerinizi aşağıdaki şekilde ifade etmek mümkündür:
1) Kamu Sektörü 2) Özel Sektör 3) Girişimcilik
1.1. A Grubu ve Öğretmenlik Kadroları
1.2. B Grubu Kadrolar
1.3. Akademik Kadrolar
1) Kamu Sektöründe Kariyer Seçenekleri
A Grubu Kadrolar ve Öğretmenlik Kadroları
A grubu kadrolar, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS)’ndan başvurulacak kurum için yeterli puan almış adayların yine kurum tarafından yapılan yazılı sözlü yeterlilik sınavlarında başarı gösterenler arasından asıl unvana atanması yoluyla açılan kadrolardır. A grubu kadrolar “kariyer meslekleri” olarak da bilinir. Maliye Bakanlığı uzman/ uzman yardımcılığı, müfettiş yardımcılığı ve İçişleri Bakanlığı kaymakam adaylığı A grubu kadrolarına örnek olarak gösterilebilir.
Ayrıca A grubu kadrolarına atanmak isteyen adayların Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı’na girerek en az başvurulacak kurumun belirlediği taban puan şartını sağlamaları gerekmektedir.
Bu aşamadan sonra alınan KPSS ve YDS puanlarıyla başvuru yapılacak kurum ya da kurumların ilanlarının takip edilmesi gerekmektedir. Bu ilanları www.dpb.gov.tr adresinden takip edebilirsiniz.
KPSS A grubu kadrolarına KPSS sınavına girmeden de yerleşmek mümkün ancak KPSS sınavına girmeden kurumlara yerleşmenin oldukça nadir gerçekleştiğini ve sıkı bir takip gerektirdiğini belirmekte fayda görüyoruz. KPSS puanı olmadan yerleşmek için yine DPB’nin internet adresinden gerekli bilgilere ulaşabilirsiniz.
Öğretmenlik Kadroları
KPSS öğretmenlik, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)’na bağlı eğitim kurumlarında kadrolu öğretmen olarak görev almak isteyen tüm adayların girmesi gereken sınavdır.
Bu sınava üniversitelerin Eğitim ve Fen-Edebiyat Fakültelerinden mezun ya da mezun durumunda olan adaylar katılabilmektedir.
KPSS öğretmenlik sınavına girmek isteyen tüm adayların Genel Yetenek-Genel Kültür sınavları ile Eğitim bilimleri oturumlarına katılmaları zorunludur. Daha sonra alanlarına bağlı olarak Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT)’ne katılmaları gerekmektedir.
KPSS öğretmenlik sınavı her yıl düzenlenmektedir. Sınav sonuçları bir sonraki sınavın açıklanmasına kadar yani 1 yıl geçerlidir.
B Grubu Kadrolar
B grubu kadrolar tüm lisans mezunlarının katılabileceği KPSS sınavının ardından ÖSYM başkanlığınca yerleştirmesi yapılan kadrolardır. Kamu kurumlarında düz memur olarak tanımlanan bu kadrolar, B grubu kadrolar olarak bilinmektedir. B grubu kadrolarına mühendis, avukat, tekniker, psikolog, memur, bilgisayar işletmeni gibi pozisyonlar örnek olarak gösterilebilir.
KPSS’nin Genel Yetenek-Genel Kültür kısmından alınan puanla yerleştirmeler yapılmaktadır. Çift yıllarda yapılan KPSS sınavından alınan puanlarla A grubu, B grubu ve öğretmenlik atamaları yapılmaktadır. Tek yıllarda ise A grubu ve öğretmenlik sınavı yapılmaktadır. Ayrıca A grubu ve öğretmenlik sınavına giren adayların B grubundan da ataması yapılmaktadır.
Akademik Kadrolar
Akademisyenlik, üniversitelerde ders verme, bilimsel araştırmalar yapma, projeler yürütme, deneyler ve gözlemler yapma, konferanslar düzenleme, konferanslara katılma gibi görevleri yürüten kişilerin yaptığı meslektir (kariyer.net, 2021)
Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), lisansüstü eğitime başvuracak kişilerin ve akademik personel kadrolarına (araştırma görevlisi, öğretim görevlisi gibi) atanmak isteyen adayların girmesi gereken bir sınavdır.
Bir lisans programında eğitim gören ya da bir lisans programından mezun olmuş herkes ALES’e girebilir. ALES için bir sınırlama söz konusu olmayıp adaylar birçok kez sınava girebilir. ALES bir yıl içerisinde birkaç kez yapılmaktadır.
Akademisyen olmak isteyenlerin henüz öğrenciyken yapabileceği birkaç temel şey söz konusudur. Öncelikle öğrenciyken akademisyenlik yolunda yapabileceğiniz ilk ve en doğru şeylerden biri ders çalışmak ve ortalamanızı yüksek tutmak olacaktır. İkinci yapabileceğiniz şey ise yabancı dil problemini ortadan kaldırmaktır. İyi seviyede İngilizce dil bilgisine sahip olmalısınız. Ayrıca yabancı dille ilgili YDS gibi sınavlara katılmanız veya geçerli olan sertifikalara sahip olmanız oldukça yararlı olacaktır.
Akademisyenlikle ilişkili olarak lisans eğitimini tamamladıktan sonra yapmanız gerekenlerden kısaca bahsedelim.
Yüksek Lisans: Akademik kariyer için ilk adım yüksek lisanstır. Tezli ve tezsiz olmak üzere türleri sözkonusudur. Akademisyen olmayı planlıyorsanız, yüksek lisansınızı tezli yapmanız gerekmektedir.
Yüksek lisans yapabilmek için ALES ve YDS gibi sınavlara girmeniz gerekmektedir. Yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitenin başvuru şartlarını ve tarihlerini takip etmelisiniz. Başvurularda ALES, YDS, mezuniyet not ortalamanız ve bilim sınavı sonuçları oldukça önemlidir.
Doktora: Akademisyen olmak için ikinci adım doktoradır. Ön şartı yüksek lisans yapmış olmaktır. Ancak bilim dalları itibari ile detaylı bilgi için üniversitelerin enstitülerinin paylaştığı bilgileri takip etmek yararlı olacaktır.
Yukarıda temel kariyer seçeneklerinden Kamu Sektörü ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
2) Özel Sektörde Kariyer Seçenekleri
Elbette tercihiniz diğer alternatiflerden Özel Sektör de olabilir. Özel sektör kendi içerisinde pek çok sektörden oluşmaktadır. Kendinize uygun sektörde ve yine kendinize en uygun departmanda görev alabilmeniz mümkündür.
3) Girişimcilik Kariyer Seçeneği
Girişimcilik, insanların akıllarına düşen fikri hayata geçirmek için aceleci bir adım atmalarıdır diyebiliriz. Her şey bir fikirle başlar. Aklına bir iş fikri düştükten sonra girişimci, bir anda kendini onunla ilgili düşünmeye, kendini onu çalışır şekilde hayal etmeye ve hayata geçirmek için yapılması gerekenler üzerinde kafa yormaya başlarken bulur.
1. Girişimci kendi işini kuran, işe yön veren kişidir.
2. Girişimci sorumluluk sahibi olan kişidir.
3. Girişimci, dünyadaki bir soruna bundan kazanç sağlayarak çözüm üreten kişidir.
Girişimci Olmak İsteyenlere Öneriler
Aşağıdaki adımların takip edilmesi başarılı bir girişimci olmanıza katkı sağlayacaktır:
1. Kendinizi tanıyın.
2. Yeteneklerinizi keşfedin ve hayallerinize kafa yorun.
3. Analitik düşünün, çok yönlü bakış açısına sahip olun.
4. Beyin fırtınası yaparak fikirlerinizi sağlamlaştırın ve hizmete dönüştürün.
5. Rakiplerinizi tanıyın ve analiz edin.
6. Üniversiteden ve fikirlerine güvendiğiniz akademisyenlerden yardım alın.
7. İş planı hazırlayın ve yasal anlamda hazırlık yapın (binyaprak.com, 2023).
Size fikir vermesi noktasında aşağıda başarılı girişimcilerin “girişimcilik nedir?” sorusuna verdikleri cevaplara bakabilirsiniz:
1. Girişimcilik, bir şey üretip onu geliştirmek ve o alanda öncü olmaya çalışmak demektir.
2. Girişimcilik, mücadeleyi kucaklamak, eyleme geçmek demektir.
3. Girişimcilik büyük resmi görebilme, fırsatları sezebilme, insanların hayatını iyileştirme sanatıdır.
4. Girişimcilik kendine inanan, etrafındaki problemlerin farkında olan ve bunları çözmeye hevesli olan kişiler için kaçınılmaz bir sondur.
5. Başarılı bir girişimci için en gerekli şey cesarettir.
6. Girişimcilik risk almak ve başarısızlıklar karşısında yılmadan yeniden başlayabilmektir (yeniisfikirleri.net, 2023)
Kaynakça
kariyer.net, Erişim Linki: (https://www.kariyer.net/pozisyonlar/akademik+personel/nedir)
yeniisfikirleri.net, Erişim Tarihi: 08.02.2023, Erişim Linki: (https://www.yeniisfikirleri.net/girisimci-kimdir-girisimcilik-nedir/)
binyaprak.com, Erişim Tarihi: 08.02.2023, Erişim Linki: (https://binyaprak.com/yazilar/universite-ogrencisi-olarak-nasil-sosyal-girisimci-olunur)
